Zaczyna się miesiąc Cheszwan (חשוון) – nazywany też MarCheszwan (מרחשוון). To czas ciszy i spokoju po intensywnym okresie świąt żydowskich, takich jak Rosz ha-Szana, Jom Kipur, Sukkot i Simchat Tora.
W kalendarzu żydowskim Cheszwan jest drugim miesiącem roku, jeśli liczyć od Tiszri – czyli od stworzenia świata – oraz ósmym miesiącem, jeśli liczyć od Nisan, miesiąca wyjścia z Egiptu.
W kalendarzu gregoriańskim miesiąc Cheszwan przypada na październik i listopad, czyli jesienną porę przejścia między suchym latem a deszczową zimą.
Biblijna nazwa Bul – miesiąc budowy Świątyni
W Biblii hebrajskiej miesiąc Cheszwan występuje pod starożytną nazwą Bul (בּוּל). W 1 Księdze Królewskiej (6:38) czytamy, że właśnie w tym miesiącu ukończono budowę Świątyni Jerozolimskiej.
Ta sama nazwa pojawia się również na sarkofagu króla Sydonu Eszmunazara II, datowanym na V wiek p.n.e., co pokazuje, że nazewnictwo to było znane w całym starożytnym regionie Lewantu.
Chcesz poznać hebrajski? Zapisz się do nas na kurs!
Etymologia nazwy Cheszwan – od babilońskiego waraḫsamnu
Dzisiejsza forma Cheszwan pochodzi z babilońskiego waraḫsamnu (𒌋𒊩𒈠𒈾), które dosłownie znaczy „ósmy miesiąc”.
W języku akadyjskim słowo waraḫ oznaczało „księżyc” lub „miesiąc”, a samnu – „ósmy”.
Podczas przenikania do hebrajskiego doszło do naturalnych zmian brzmienia: początkowe [w] przeszło w [m], a końcowe [m] osłabiło się w [w]/[v]. Obie głoski są wargowe, więc taka zamiana powstała w sposób naturalny – dosłownie „na ustach”.
W ten sposób z akadyjskiego waraḫsamnu powstała hebrajska forma MarCheszwan (מרחשוון).
MarCheszwan – Pan Cheszwan czy Gorzki Cheszwan?
Z biegiem czasu ludzie zaczęli kojarzyć początkowe mar (מר) ze znanym hebrajskim słowem oznaczającym „pan”.
W powszechnym użyciu mówiono więc: „Pan Cheszwan” – Mar Cheszwan.
Później, w codziennej mowie, z przyzwyczajenia zaczęto pomijać to „mar”, i tak pozostało samo Cheszwan.
W tradycji chasydzkiej i kabalistycznej pojawiła się jednak inna interpretacja. Słowo mar oznacza również „gorzki”, co nawiązuje do faktu, że Cheszwan jest jedynym miesiącem w kalendarzu żydowskim, w którym nie ma żadnego święta ani postu.
Niektórzy jednak widzą w tym nie „gorycz”, lecz szansę na spokój i duchową integrację po czasie intensywnych świąt Tiszri.
Duchowe znaczenie miesiąca Cheszwan
Według tradycji kabalistycznej Cheszwan nie jest wcale pusty. To czas, w którym świętość wkracza w codzienność.
Po pełnym emocji i symboliki miesiącu Tiszri, wypełnionym modlitwami, świętami i radością, przychodzi miesiąc ciszy – by to, co duchowe, mogło zakorzenić się w życiu codziennym.
W codziennej modlitwie zaczyna się wtedy mówić:
„Ten tal umatar liwracha” (תֵּן טַל וּמָטָר לִבְרָכָה) – „Daj rosę i deszcz dla błogosławieństwa.”
Słowa te nawiązują do pory deszczowej w Izraelu, która rozpoczyna się właśnie w miesiącu Cheszwan.
Cheszwan i potop – oczyszczenie świata
Według Zoharu, mistycznego komentarza do Tory, to właśnie w miesiącu Cheszwan rozpoczął się Potop opisany w Księdze Rodzaju.
Nie był on jednak karą, lecz oczyszczeniem świata – duchową kąpielą, swoistym mikwe ziemi.
Tak jak woda oczyszcza ciało, tak deszcz w Cheszwanie symbolicznie obmywa świat po czasie świątecznej intensywności.
Symbolika astrologiczna i duchowa
Miesiąc MarCheszwan odpowiada znakowi Skorpiona (עקרב, akraw).
Jego literą w tradycji żydowskiej jest נ (Nun), a jego żywiołem – woda.
To miesiąc ukrytej głębi, przemiany i introspekcji, czas wewnętrznej pracy i dojrzewania duchowego po zewnętrznej radości świąt.
W mistycznej interpretacji Skorpion symbolizuje siłę transformacji – zdolność przemiany trucizny w lekarstwo, słabości w mądrość, ciemności w światło.
Znaczenie miesiąca Cheszwan dziś
Współcześnie miesiąc Cheszwan pozostaje jednym z najbardziej symbolicznych okresów w kalendarzu hebrajskim.
To czas przejścia – z duchowego uniesienia w codzienność, z modlitwy w działanie, z radości w równowagę.
Nie ma w nim żadnych świąt, ale właśnie dlatego jest tak ważny: przypomina, że świętość nie kończy się na świątyni czy modlitwie – zaczyna się w codziennym życiu.
Na bieżąco polecamy różne rzeczy na naszych social mediach: Instagram, Facebook.